ศ.กีรติ บุญเจือ… ก่อนอื่นจะต้องเข้าใจเสียก่อนว่า ความงามและสุนทรียธาตุอื่นๆ มิใช่เป็นคุณสมบัติของศิลปกรรมแต่เพียงอย่างเดียว แต่ยังเป็นคุณสมบัติของสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติได้ด้วย เช่น พระอาทิตย์ตก ในที่บางแห่งอาจจะงามและน่าทึ่งอย่างมาก การถกปัญหาเรื่องสุนทรียธาตุในปรัชญากินความรวมถึงสุนทรียธาตุในทุกสิ่งทุกอย่างที่มนุษย์ถือว่ามีสุนทรียธาตุได้ ไม่ว่าจะเป็นความงามตามธรรมชาติ (natural beauty) หรือความงามในศิลปกรรม (artistical beauty) ความน่าเกลียดน่ากลัวในจินตนาการ ความน่าทึ่งในศรัทธาต่อคาสอนของศาสนา ฯลฯ ล้วนเป็นสุนทรียธาตุทั้งสิ้น ลัทธิอัตนัยนิยม (subjectivism) ลัทธิอัตนัยนิยมมีความเห็นว่าสุนทรียธาตุมิได้มีจริงๆ แต่มนุษย์เรากำหนดกันขึ้นมาเอง มาตรการตัดสินสุนทรียธาตุจึงไม่ตายตัว แล้วแต่ว่าคนใดจะมีรสนิยมอย่างไรก็กำหนดเอาอย่างนั้น… Read more “Aesthetical Elements”

ศ.กีรติ บุญเจือ… ปรัชญาศิลปะนับได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของวิชาสุนทรียศาสตร์ แต่ถ้ามองจากมุมมองของนิยามที่เหนือขึ้นไปอีกของปรัชญาประยุกต์ซึ่งถือเอาผลสรุปของความรู้ต่าง ๆ มาคิดต่อยอดอย่างปรัชญา ปรัชญาศิลปะจึงเป็นการนำเอาสุนทรียศาสตร์สาขาอื่น ๆ ทั้งหมด ได้แก่ ประวัติศาสตร์ศิลปะ วิจารณ์ศิลปะ ทฤษฎีศิลปะ จิตวิทยาศิลปะ สังคมวิทยาศิลปะ มาเป็นข้อมูล พยายามค้นหาคำถามที่อาจจะมีได้จากข้อมูลเหล่านั้น แล้วตีความปัญหาดังกล่าวด้วยระบบปรัชญาบริสุทธ์เท่าที่เราทราบหรือสนใจ สุนทรียศาสตร์จึงเป็นฐานรองรับปรัชญาศิลปะนั่นเอง องค์ประกอบของศิลปะ มี 4 อย่าง คือ สื่อ (media) ได้แก่… Read more “ปรัชญาศิลปะ”

ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ… การเสวนาให้เกิดผลดีแก่ผู้ร่วมสนทนาทุกฝ่าย ต้องมีศีลเสมอกันละก็พูดกันรู้เรื่องง่าย มิฉะนั้นก็มีแต่เสียเวลาพูดกันไม่รู้เรื่อง กีรติ บุญเจือ, 2562 ชาติในอาเซียนส่วนใหญ่ต่างก็มีอารยธรรมที่อวดได้ว่าเป็นอารยธรรมประจำชาติ แสดงออกเป็นวัฒนธรรมประจำชาติได้อย่างมีความหมาย อารยธรรมเป็นสิ่งผู้คนต่างหวงแหนปกปักษ์รักษา แต่วัฒนธรรมติชมกันได้ ตัวอย่างเช่น รัฐบาลเวียดนามมีนโยบายสังคมนิยมแบบเวียดนามเพราะมีอารยธรรมเวียดนามเป็นฐาน รัฐบาลมาเลเซียมีนโยบายภูมิบุตรเพราะมีอารยธรรมมาเลย์เป็นฐาน ฯลฯ ไทยเรามีนโยบายสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็นวัฒนธรรม ไม่มีอารยธรรมไทยเป็นฐานเหมือนชาติอื่น ๆ ถือว่าไม่เสมอกัน พูดกันหลายเรื่องไม่รู้เรื่องกัน ไม่รู้ว่าทาไม ก็เพราะความปกติที่ไม่เท่ากันนี้เป็นเหตุสาคัญ หากรู้ก็ต้องแก้ที่สาเหตุ… Read more “Contemporary Thai Philosophy is not Nationalism”

ศ.กีรติ​ บุญเจือ … ในการพัฒนาแนวคิดเพื่อก่อร้างสร้างปรัชญาไทย (ปัจจุบัน) (contemporary Thai philosophy) เพื่อให้พ้นไปจากประวัติปรัชญาไทย ปรัชญาไทยร่วมสมัยจึงพึงมี 4 ลักษณะ ได้แก่ 1. ธรรมชาตินิยม (Naturalism) คือ การยอมรับความเป็นจริงของสิ่งต่าง ๆในโลก ตามระดับความจริงในกรอบของวิชา 5 ระดับ คือ ความจริงระดับระดับคณิตศาสตร์ = จริงตามกฎเกณฑ์เท่าที่สังคมตกลงรับรู้ร่วมกัน ความจริงระดับวิทยาศาสตร์ =… Read more “character of Thai philosophy”

อ.ดร.รวิช ตาแก้ว… ปรัชญาวิเคราะห์ (Analytic Philosophy) มีญาณปรัชญาว่า ในสมัยปัจจุบันให้ความสนใจทฤษฎีความหมายเป็นพิเศษตามแนวคิดวิทเกินชทายน์ (Ludwig Wiggenstein, 1889-1951) ทฤษฎีความหมายเท่าที่มีในขณะเวลานี้ จัดกลุ่มได้เป็น 4 กลุ่มทฤษฎี คือ

ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ… กระบวนทรรศน์กับเกณฑ์ความจริงเกณฑ์ความจริงในกรอบของญาณวิทยาว่าด้วยเกณฑ์ความจริง มีได้ 3 เกณฑ์ใหญ่ คือ เกณฑ์สมนัย (Correspondence Criterium) คือ ความสอดคล้องกันระหว่างความรู้กับความเป็นจริง เกณฑ์สหนัย (Coherence Criterium) คือ ความสอดคล้องกันระหว่างความรู้ข้อหนึ่งกับทุกๆข้อในระบบเดียวกันตามหลักตรรกศาสตร์ เกณฑ์อัชฌัตติกญาณ (Intuition Criterium) คือ ความเห็นแจ้งว่าจริงตามระดับอัชฌัตติกญาณของแต่ละบุคคล