อ.ดร.รวิช ตาแก้ว … การตีความ “คำ” ด้วยข้อมูลเชิงวัฒนธรรมนำไปสู่การสรุปตามความเข้าใจของผู้ตีความ เป็นครอบฟ้าความรู้ของผู้ตีความ ถ้าการตีความคลาดเคลื่อนก็จะนำไปสู่การสรุปเพื่อเข้าใจที่คลาดเคลื่อนไปด้วย ข้อมูลส่วนย่อยที่นำใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานทางความคิดจึงต้องตระหนักถึงความสำคัญในการสืบค้นข้อมูลที่สอดคล้องกับทรรศนะของเกิทช์ (Clifford J Geertz, 1926-2006) ที่กล่าวว่า วัฒนธรรมเป็นสัญญะชุดหนึ่งที่กำหนดกรอบชีวิตที่สังคมนั้นพอใจร่วมกัน ดังนั้น การตีความใดๆ จึงเป็นผลผลิตทางวัฒนธรรม จึงเป็นการตีความสัญญะที่ถูกสื่อความหมายไว้กับสิ่งนั้น ดังนั้น ข้อมูลส่วนย่อยของวัฒนธรรมที่นำมากล่าวไว้จึงเป็นเสมือนครรลองทางความคิดที่นำไปสู่กรอบความคิดที่อยู่เบื้องหลังของความคิดดังกล่าว เพราะภาษาไม่จำเป็นต้องแสดงเหตุผลเสมอไป ซึ่งความคิดและความเข้าใจไม่จำเป็นต้องอยู่ในขอบข่ายของเหตุผลทุกครั้งเช่นกัน
Category: อรรถปริวรรต
ปรัชญาพราหมณ์-ฮินดู
แนวคิดจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ศาสนาพราหมณ์-ฮินดูในสมัยโบราณ เรียกว่า “สนาตนธรรม” ซึ่งหมายถึงคำสั่งสอนของพระวิษณุเป็นเจ้า ในสมัยต่อมาเรียกว่า “ไวทิกธรรม” คือธรรมที่ได้มาจากพระเวท ซึ่งหมายถึงคำสอนของพระวิษณุเป็นเจ้า ต่อมาจึงเรียกว่า “พราหมณธรรม” ซึ่งแปลว่าคำสั่งสอนของพราหมณ์ ต่อมาเรียกชื่อใหม่ว่า “หินทูธรรม” ซึ่งแปลตามหลักไวยากรณ์ภาษาสันตกฤต แปลว่า “ผู้ละเว้นหิงสากรรม” คือ อหิงสก “หินทูธรรม” หรือ “ฮินดูธรรม” จึงแปลว่า ธรรมะที่สอนลัทธิอหิงสา
ฮันทิงทันกับการอบรมคุณธรรมจริยธรรมแผนใหม่
เหตุการณ์ที่สร้างความระทึกใจแก่คนทั้งโลกไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าการถล่มเมืองฮิโรชิมาด้วยระเบิดปรมาณู เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2488 (ค.ศ. 1945) ก็คือการที่กำแพงเบอร์ลินถูกเจาะทะลุโดยไม่เสียเลือดเนื้อเมื่อวันที่ 9 พ.ย. 2532 (ค.ศ.1989) คือ 44 ปีต่อมา อันถือได้ว่า เป็นวันสิ้นสุดสงครามเย็นที่สร้างความหวาดผวาแก่คนทั้งโลกที่มีอารมณ์ค้างแขวนอยู่บนเส้นด้ายว่าสงครามโลกครั้งที่ 3 จะระเบิดขึ้น ณ วินาทีใดก็ได้ เพราะถ้าสงครามดังกล่าวเกิดขึ้นจริงวันนั้นก็จะเป็นจุดจบของมนุษยชาติ เพราะผู้ที่อยู่ในข่ายของความขัดแย้ง รู้สึกมั่นใจว่า ตนจะต้องสูญเสียชีวิตไปพร้อมกับคนดีและสิ่งดีทั้งหลายที่อารยธรรมของมนุษยชาติได้สะสมมา การที่ต้องรอความตายฉับพลันโดยไม่รู้วันและเวลาอย่างนี้… Read more “ฮันทิงทันกับการอบรมคุณธรรมจริยธรรมแผนใหม่”
อรรถปริวรรต
อรรถปริวรรต คำสันกฤต อรฺถ คำมคธ อตฺถ แปลว่า เนื้อความ รวมกับคำสันสกฤต ปริวรรต และมคธ ปริวัตฺต แปลว่า หมุนเวียน เปลี่ยนแปลง เปลี่ยนไป แปรไป รวมกันเป็นอรรถปริวรรต จึงแปลได้ว่า การแปรเนื้อหาจากความหมายตามตัวอักษร เป็นความหมายตามความต้องการของผู้ใช้ร่วมกัน
Medieval Philosophy horizon
อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต : ปรัชญาและจริยศาสตร์ยุคกลาง มักเข้าใจว่าเน้นการศึกษาปรัชญาศาสนา ซึ่ง ศ.กีรติ บุญเจือ ได้เสนอไว้ในหนังสือ “ปรัชญาและจริยศาสตร์ยุคกลาง” ว่าจุดเน้นของยุคกลาง คือ “จะประนีประนอมระหว่างปรัชญากรีกกับศาสนาได้อย่างไร” ยุคกลางเน้นการสอนเกี่ยวกับศาสนา โดยสอนเกี่ยวกับ Cosmogony จักรวาลวิทยา (กำเนิดโลกและชีวิต) ในมุมมองของแต่ละศาสนาและตำนานปรำปรา การศึกษาปรัชญายุคกลางจะต้องมององค์รวมอย่างสัมพันธ์กันไม่แยกส่วน จะพบว่ามีเพียงจักวาลวิทยาของศาสนาพุทธที่จุดกำเนิด ไม่ระบุผู้สร้าง ไม่ระบุที่มาของโลก (world) จักรวาล ผืนน้ำ สัต… Read more “Medieval Philosophy horizon”
Learning from Thai Kings
อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต ในทางปรัชญา สิ่งหนึ่งที่เราจะศึกษาเพื่อเรียนรู้ความคิดของบุคคลสำคัญได้นั้น เราเรียนรู้ได้จากคำพูดของคนๆ นั้น คำพูด (word) เป็นสิ่งที่น่าจะวิเคราะห์เพื่อค้นหาสิ่งที่ดีไว้ใช้นำทางชีวิตของเราได้ สำหรับประชาชนชาวไทยทุกหมู่เหล่า พระปฐมบรมราชโองการและพระดำรัสต่างๆ ของพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีเป็นส่วนที่น่าสนใจที่จะใฝ่รู้และตรึกตรองอย่างมีวิจารณญาณเพื่อเล็งให้เห็นคุณประโยชน์ในการที่เราจะประพฤติตนเป็นคนดีได้ อย่างไรก็ตาม การเข้าใจอย่างลึกซึ้งจะเป็นต้องตีความอย่างเหมาะสม มิใช่ตีความตามตัวอักษรแต่อย่างเดียว ในที่นี้ ขอยกตัวอย่างการตีความเพื่อให้เห็นคุณค่าทางปรัชญาเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนรุ่นใหม่ ได้แก่ พระราชพงศาวดารใน รัชกาลที่ ๑ รัชกาลที่ ๒ รัชกาลที่ ๔ และรัชกาลที่ ๕… Read more “Learning from Thai Kings”
อรรถปริวรรต
การตีความไม่ควรจำกัดให้ใช้เฉพาะกับตำราแต่ควรนำมาใช้ตีความพฤติกรรมมนุษย์ รวมถึงวัฒนธรรมและสังคมด้วย
ปรัชญาสวนสุนันทา Ph.D Philosophy & Ethics 