ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ…

ความคลุมเครือของภาษาไทยเมื่อใช้ในงานวิชาการทางปรัชญาเป็นปัญหามาอย่างต่อเนื่อง เช่น คำว่า “พหุ” ซึ่งมีการใช้อย่างแพร่หลาย ก็ทำให้เกิดความสับสนได้ เช่น
พหุนิยม (Pluralism) เป็นศัพท์ปรัชญาศาสนา หมายถึง การยอมรับให้สังคมของตนมีหลายศาสนาโดยที่สมาชิกของสังคมมีเสรีภาพในการเลือกนับถือศาสนาใดศาสนาหนึ่งเพียงศาสนาเดียวและมีพันธะผูกพันที่จะเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของกันและกันด้วยความเกรงใจไม่ล่วงละเมิดเงื่อนไขที่ศาสนาอื่นสงวนไว้สำหรับสมาชิกของศาสนาของตนเท่านั้น เช่น ไม่ล่วงล้ำย่างเท้าเข้าในบริเวณศักดิ์สิทธิ์ที่สงวนไว้สำหรับบุคคลพิเศษในศาสนาของตนเท่านั้น ไม่ปฏิบัติหรือกระทำบางอย่างที่สงวนไว้สำหรับพิธีกรรมบางอย่างของศาสนาของตนโดยเฉพาะ

Continue reading “Indistinctness in Thai word for philosophy”

ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ…

การเสวนาให้เกิดผลดีแก่ผู้ร่วมสนทนาทุกฝ่าย ต้องมีศีลเสมอกันละก็พูดกันรู้เรื่องง่าย

มิฉะนั้นก็มีแต่เสียเวลาพูดกันไม่รู้เรื่อง

กีรติ บุญเจือ, 2562

ชาติในอาเซียนส่วนใหญ่ต่างก็มีอารยธรรมที่อวดได้ว่าเป็นอารยธรรมประจำชาติ แสดงออกเป็นวัฒนธรรมประจำชาติได้อย่างมีความหมาย อารยธรรมเป็นสิ่งผู้คนต่างหวงแหนปกปักษ์รักษา แต่วัฒนธรรมติชมกันได้ ตัวอย่างเช่น รัฐบาลเวียดนามมีนโยบายสังคมนิยมแบบเวียดนามเพราะมีอารยธรรมเวียดนามเป็นฐาน รัฐบาลมาเลเซียมีนโยบายภูมิบุตรเพราะมีอารยธรรมมาเลย์เป็นฐาน ฯลฯ ไทยเรามีนโยบายสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็น
วัฒนธรรม ไม่มีอารยธรรมไทยเป็นฐานเหมือนชาติอื่น ๆ ถือว่าไม่เสมอกัน พูดกันหลายเรื่องไม่รู้เรื่องกัน ไม่รู้ว่าทาไม ก็เพราะความปกติที่ไม่เท่ากันนี้เป็นเหตุสาคัญ หากรู้ก็ต้องแก้ที่สาเหตุ ถ้าไม่รู้ ก็แล้วไป ปล่อยไปตามยถากรรม ตามบุญตามกรรม ตามดวงตามชะตาของประเทศและชาติ

Continue reading “Contemporary Thai Philosophy is not Nationalism”

ผศ.(พิเศษ) ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต

เมื่อปรารถถึงความเป็นจริงของโลกในทางปรัชญามีหลักการ 2 อย่างที่มักจะเข้าใจว่าเหมือนกัน แต่ก็แตกต่างกัน นั่นคือ เอกภาพในความหลากหลาย (unity in diversity) และ ความหลากหลายในเอกภาพ (diversity in unity) ซึ่งกระแสของโลกปัจจุบันมุ่งไปที่เอกภาพในความหลากหลาย ด้วยเห็นว่า ความเป็นจริงต่างๆ ของโลกและสังคมโลกปรากฎความหลากหลาย จึงต้องกำกับหรือเน้นย้ำความเป็นเอกภาพเพื่อไม่ให้เกิดความแตกต่างจนนำไปสู่ความขัดแย้ง

Continue reading “diversity in unity”

ปรัชญไทย

ศ.กีรติ บุญเจือ

….

การถกเถียงถึงการมีอยู่ของปรัชญาไทยยังคงมีอยู่ในแวดวงวิชาการโดยเหล่านักวิชาการและนักวิจัยในสาขาต่างๆ สำหรับกระแสสำนักคิดปรัชญาสวนสุนันทา โดยศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ นั้นได้ยืนยันว่า ปรัชญาไทยมีอยู่จริง โดยได้เขียนเป็นหนังสือ ปรัชญาไทยฉบับบุกเบิก ในชุดเซนต์จอห์น ปี พ.ศ.2546 และ อรรถปริวรรตปรัชญาไทย ในชุดสวนสุนันทา ปี พ.ศ.2561 และได้เขียนบทความเกี่ยวกับปรัชญาไทยไว้หลายวาระ เช่น วิกฤติของปรัชญาไทย ชี้ให้เห็นว่า ท่านมีความสนใจในปรัชญาไทย และมีทรรศนะว่า ปรัชญาไทยต้องเป็นความคิดใหม่ของคนไทย อาจมีความคิดเกี่ยวกับพุทธปรัชญา ปรัชญาอิสลาม ปรัชญาคริสต์และปรัชญาสากลระบบใดๆ ร่วมด้วยก็ได้ แต่สิ่งสำคัญคือ การเข้าใจพื้นฐานความคิดของคนไทยที่ไม่ได้สนใจจะสร้างความคิดอย่างเป็นระบบ แต่มักจะรับระบบความคิดต่างๆ เข้ามาเพื่อใช้อธิบาย-สาธยายในสิ่งที่สนใจ ยิ่งอธิบายได้ดีก็จะได้รับความนิยม ทั้งนี้ อภิปรัชญาของปรัชญาไทยที่น่าสนใจที่สุดคือ ขวัญ ซึ่งไม่ใช่จิตและไม่ใช่สสาร แต่เป็นองค์ประกอบของชีวิต ในขณะเดียวกัน ขวัญอาจมองได้ว่าเป็นระดับคุณภาพของปัญญา (สติ) ของมนุษย์ Continue reading “foundation of Thai philosophy”

อ.ดร.เมธา หริมเทพาธิป

…

กระบวนทรรศน์ 5 เป็นทั้งหลักปรัชญาที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาปรัชญาในรูปแบบใหม่ และเป็นทั้งนวัตกรรมทางความคิดที่ถูกวางระบบคิดและเนื้อหาโดย “ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือ” ราชบัณฑิตสาขาปรัชญา Continue reading “กระบวนทรรศน์ 5, สัญชาตญาณ 4, พลัง 4”