อ.ดร.รวิช ตาแก้ว…
ปรัชญาวิเคราะห์ (Analytic Philosophy) มีญาณปรัชญาว่า ในสมัยปัจจุบันให้ความสนใจทฤษฎีความหมายเป็นพิเศษตามแนวคิดวิทเกินชทายน์ (Ludwig Wiggenstein, 1889-1951) ทฤษฎีความหมายเท่าที่มีในขณะเวลานี้ จัดกลุ่มได้เป็น 4 กลุ่มทฤษฎี คือ
Continue reading “Epistemology in analytic philosophy”
ผศ.(พิเศษ) ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต
เอ็ดมุนด์ ฮูสเซิร์ล (Edmund Husserl) เป็นนักปรัชญาที่เสนอความคิดได้อย่างลึกซึ้งและเสนอท่าทีในความพยายามตีความสารัตถะจากปรากฎการณ์ โดยเชื่อว่าปรากฎการณ์เป็นผลลัพธ์ของความเป็นจริงและปัญญาร่วมกัน ยิ่งถ้าเราใช้การตรึกตรองวิเคราะห์ปรากฎการณ์ในปัญญาก็จะพบสาระของสิ่งของซึ่งเป็นสาระเท่าที่รู้ได้โดยปัญญาในระดับปรากฎการณ์วิทยา
Continue reading “bias on belief”
ผศ.(พิเศษ) ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต
เมื่อมนุษย์เรียนรู้สรรพสิ่ง ต้องการอธิบายสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้น แต่ไม่รู้ว่าสิ่งนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร เพราะเห็นแต่ผล จึงรู้ว่ามีผลเช่นนี้ ก็ได้พยายามหาคำอธิบายที่พอฟังได้มาใช้อธิบาย เรียกว่า เหตุผล (reasoning) คำอธิบายนี้พอฟังได้ในช่วงเวลาหนึ่ง แต่เมื่อมีความรู้เพิ่มขึ้น บางคำอธิบายก็ฟังไม่ขึ้น การให้เหตุผลจึงเน้นความสมเหตุสมผล (reasonable) โดยใช้ตรรกะมาเป็นแนวทาง นำไปสู่การใช้เทคนิควิธีในการชวนเชื่อให้เชื่อ เป็นวาทศิลป์ จึงมีฝ่ายที่เห็นว่า เราไม่ควรยึดติดในหลักเหตุผล ไม่ใช่ไม่สนใจเหตุผล แต่อย่าติดอยู่ในหลักตรรกะที่ใช้มาค้ำประกันคำอธิบายในเรื่องนั้นๆ แต่ให้แสวงหาคำอธิบายที่ดูสมเหตุสมผลยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการเพิ่มพูนปัญญา
Continue reading “Attachment in Cause-Effect and Reasoning”
พ.ท.หญิง ดร.สุดารัตน์ น้อยแรม
….
ภาวะความเป็นอยู่ตามที่อภิปรัชญาสอน นักหลังนวยุควิพากย์ว่าเป็นเพียงจินตนาการ ความเพ้อฝัน เป็นอภิเรื่องเล่า (meta-narrative) เป็นเรื่องเหลวไหล นักคิดกลุ่มรื้อถอนนิยม (deconstructionism) จะหยุดอยู่ตรงนี้ แต่นักคิดกลุ่มรื้อสร้างใหม่นิยม (reconstructionism) จะดำเนินการสร้างใหม่ โดยเสนอว่าความเป็นจริงใหม่ที่ควรสนใจศึกษาแทนอภิปรัชญาเดิม ญาณปรัชญาของหลังนวยุคคือการใช้วิจารณญาณและอรรถปริวรรต ชี้ถึงความเป็นความจริงที่อยู่ใกล้ตัวและถูกมองข้ามว่าเป็นเรื่องควรสนใจศึกษา ความจริงใหม่ของชาวหลังนวยุคคือ ความหมายของสิ่งและเรื่องราวต่าง ๆ ที่พบเห็นรอบ ๆ ตัวเราและทั่ว ๆ ไป เป็นความจริงที่อยู่ในประสบการณ์ของทุกคน พบเห็นอยู่ทุกหนทุกแห่ง สร้างปัญหาอยู่เป็นประจำ เป็นของสามัญเกินไปจึงไม่ได้รับความสนใจ มีความสำคัญมาก ควรเป็นเนื้อหาอภิปรัชญาได้เป็นอย่างดี ในฐานะเป็นความจริงในประสบการณ์ของมนุษย์ทุกคน
อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต
…
การแขวนความหมาย เป็นกระบวนการทางปัญญา โดยหลักการนี้มาจากผลสรุปร่วมของลัทธิปฏิฐานนิยม (positivism) และลัทธิวิมัตินิยม (skepticism) โดยเน้นให้แขวนความหมาย ไม่ตัดสินความหมาย (suspension of judgment) โดยเรียกว่า การเน้นปัจจุบันขณะ ” epoché” ซึ่งเริ่มใช้โดย Edmund Husserl (1859-1938) เพื่อเป็นเกณฑ์สำหรับวิธีปรากฎการณ์วิทยา Continue reading “Suspension”
อ.ดร.รวิช ตาแก้ว
…
ปรัชญาวิเคราะห์ (Analytic Philosophy) ญาณวิทยาในสมัยปัจจุบันให้ความสนใจทฤษฎีความหมายเป็นพิเศษตามแนวคิดวิทเกินชทายน์ ทฤษฎีความหมายเท่าที่มีในขณะเวลานี้ จัดกลุ่มได้เป็น 4 กลุ่มทฤษฎี
อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต
…
เมื่อกล่าวถึง “ปรัชญาความรู้” ย่อมทำให้ย้อนนึกไปถึงศาสตร์สำคัญคือ ญาณวิทยา (epistemology) ที่เป็นวิชาว่าด้วยความรู้ หรือที่ฝ่ายนักปรัชญาในยุคใหม่เรียกว่า ทฤษฎีความรู้ (theory of knowledge) สิ่งที่สนใจในวงรอบความคิดนี้ย่อมไม่พ้นขอบเขตการศึกษาของญาณวิทยา ทั้งนี้ย่อมศึกษาผ่านประวัติศาสตร์การวิวัฒนาการของวิชาการความรู้ (science of knowledge) ในฐานะบริบทเชิงมโนทรรศน์ของความรู้ (conceptual context of knowledge) ในแต่ละยุค แต่ละกระบวนทรรศน์ความคิด (paradigm of thought) ซึ่งสรุปลงเป็นแต่ละลัทธิทางปรัชญา โดยขบคิดกันใน 2 บริบทสำคัญคือ วิธีการได้มาซึ่งความรู้และประเภทของความรู้ที่เกิดขึ้น
ปรัชญาสวนสุนันทา Ph.D Philosophy & Ethics 