วิทยาศาสตร์จริยะ

อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต:

วิทยาศาสตร์ คือ การค้นหาความจริง เป็นการค้นหาความรู้เชิงวัตถุเกี่ยวกับธรรมชาติ (The search for truth: A quest for objective knowledge about Nature) ดังนั้น จึงประกอบไปด้วยเนื้อหาของวิชาฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยาและคณิตศาสตร์ เป็นสำคัญ

 หน้าที่ของวิทยาศาสตร์

1. ตอบสนองความต้องการของสังคมและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของมนุษย์ (Serving society’s needs and improving people’s lives)
2. เติมเต็มความต้องการของมนุษย์ (Made up of people with human needs and desires)
3. เกี่ยวข้องกับการอบรม มาตรฐาน อาชีพ การเคารพและความเป็นส่วนตัว (Involving training, standards, a career, respect, and privilege)

วัตถุประสงค์ของวิธีการวิทยาศาสตร์

1. เพื่อค้นพบความจริงหรือตอบสนองความอยากรู้ในสิ่งเดียวกัน (o discover truth or satisfy curiosity — the same thing)
2. เพื่อความก้าวหน้าขององค์ความรู้ (to advance knowledge)
3. เพื่อการมีชื่อเสียงและการยอมรับ (to become famous and well-respected)
4. เพื่อให้ได้งานและมีงานที่ดี (to get and keep a good job)
5. เพื่อการมีชีวิตที่ดีและมีความสุข (to live well and happy)

 

ปัญหาจริยศาสตร์ในวงการวิทยาศาสตร์

1. อะไรคือสิ่งถูกต้องที่ควรทำ (What is the right thing to do?)
2. เราต้องการกรอบการตัดสินใจเชิงจริยธรรม (We need a framework for making ethical decisions)

 

ประเภทของปัญหาตามแนวคิดวิทยาศาสตร์

1. ความผิดพลาด (Mistakes)
2. ความคลาดเคลื่อน (Noncompliance)

 

หลักจริยธรรมในวงการวิทยาศาสตร์ (Ethical issue)

1. ไม่เป็นการทำร้ายผู้อื่นและตนเอง (Don’t harm others or yourself)
2. ช่วยผู้อื่นและตนเอง (Help others and yourself)
3. เคารพความจริง ไม่โกหก หลอกลวง (Respect truth: don’t lie, cheat, deceive)
4. มีศรัทธาต่อคำสัญญาและข้อตกลงต่างๆ (Be faithful: keep promises and agreements)
5. ยุติธรรมและเสมอภาค (Be fair: treat equals equally)

 

การตัดสินใจเชิงจริยธรรม (Ethical decision)

1. Can I justify the choice?
2. Can I live with it afterwards?
3. Are there others who can advise me?
4. Gut feelings?

 

ปัญหาที่ยังคลุมเครืออยู่ (Ethical dilemma)

1. ความจริงที่ได้ กับ ความต้องการของผู้ให้ทุน (ผู้จ่ายเงิน) )Truth versus employer’s (funder’s) desired outcome)
2. ความต้องการของคนทำงานกับความต้องการของสังคม (Employer’s needs versus societal needs)
3. ความต้องการในการก้าวหน้า กับ ความจริงที่ได้มา (Need for advancement (funding, hiring, riches…) versus truth)
4. ความจริงกับการเปิดหรือปิดเป็นความลับ (Truth and openness versus secrecy)
5. ความร่วมมือหรือการแข่งขัน (Cooperation versus competition)
6. ข้อขัดแย้งเชิงผลประโยชน์ (Conflicts of interest)
7. ข้อข้ดแย้งของความเกี่ยวพัน (Conflicts of commitment)

 

การตอบคำถามอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ (Scientific Answer)

1.  ควรจะเชื่อว่ายังมีข้อผิดพลาดต่างๆ เหลืออยู่ (They should make faithful estimates of the errors that remain)
2. ควรที่จะนำเสอนผลลัพธ์โดยเชื่อว่าเป็นเพียงข้อมูลอย่างหนึ่ง (They should present results that are faithful to the data)

 

สรุป

วิทยาศาสตร์เป็นวิธีการค้นพบความจริง มนุษย์จึงเชื่อวิธีการวิทยาศาสตร์ แต่วิทยาศาสตร์เองก็มีประเด็นจริยธรรมของตนเองและต้องการคำตอบอย่างวิทยาศาสตร์ที่จะทำให้เข้าใจได้อย่างวิทยาศาสตร์ และการนำวิทยาศาสตร์มาใช้ตอบปัญญาจริยศาสตร์ของสังคมก็จะต้องปรับเนื้อหาให้สอดคล้องผ่านการตีความใหม่ด้วยเสมอ