Weigel,  Valentin วาเลนทิน วายเกล

ผู้แต่ง : รวิช  ตาแก้ว

ผู้ปรับแก้ :  กีรติ  บุญเจือ

                ValentinWeigelวาเลนทิน วายเกล เป็นชาวเยอรมันเช่นกัน เกิดในแคว้นแซกโซนี สนใจปรัชญา  ศาสนา  และวิทยาศาสตร์ปนไสยศาสตร์มาโดยตลอด  สนใจคำสอนและวิธีเข้าฌานเป็นพิเศษ  ความคิดของท่านจึงเป็นการผสมผสานระหว่างสิ่งเหล่านี้  แม้จะสังกัดนิกายโปรเตสแตนต์ลัทธิลูเธอร์  แต่ก็ขัดแย้งกับนักศาสนศาสตร์ฝ่ายลูเธอร์อยู่เสมอ  นิกายคาทอลิกก็ไม่ชอบ  จึงแสวงหาความเข้าใจศาสนาด้วยตนเอง และพยายามแผยแผ่ในหมู่ชาวเยอรมัน

งานนิพนธ์ที่สำคัญได้แก่ หนังสือว่าด้วยชีวิตแสนสุข (ลต. Libellus de Vita Beata ,1609= A Booklet of a Happy Life) ;จงรู้จักตัวเรา(ยร. ErkennedichSelbst, 1615 = Know Thyself) ;โหราศาสตร์ที่กลายเป็นเทววิทยา (ลต. AstrologiaTheologizata, 1618 = Theologized Astrology) ;ปรัชญาที่เป็นเทววิทยา(ลต.PhilosophiaTheologica, 1618 = Theological Philosophy) ;  การศึกษาทั่วไป(ลต.StudiumUniversale , 1618 = Universal Study)

วายเกลสอนว่า โดยอาศัยการเข้าฌาน เราจึงจะรู้ความจริง  จะเข้าใจได้ว่าความเป็นจริงมีแต่หน่วยเดียว คือพระเจ้า พระองค์ทรงเป็นองค์นิรวจนีย์ คืออธิบายไม่ได้(ineffable)  ไม่มีขอบเขตและไม่จำกัด  พระองค์จึงเป็นทั้งหนึ่งและหลาย  ทรงเป็นหนึ่งในตัวพระองค์ แต่ทรงเป็นหลายในสิ่งอื่นทั้งหมด  การสร้างมิได้หมายความว่าทรงกระทำอะไรให้มีขึ้น  หากแต่ทรงสำนึกรวมทุกประเภทไว้ในตัว  จนได้ชื่อว่าอนุจักรวาล  ที่เรียกว่าสิ่งสร้างทั้งหลายนั้นก็คือพระเจ้าปนกับความเปล่า  และเพราะมีความเปล่าปนจึงปรากฏเป็นหน่วย ๆ มากมายหลายหลาก  แต่เมื่อพระเจ้าทรงสำนึกในตัวมนุษย์  ก็จะตระหนักได้ทุกอย่างในตัวมนุษย์  วายเกลไม่เห็นด้วยกับลูเธอร์ที่ว่าให้มีศรัทธาไว้แล้ว จะดีเอง  แต่เชื่อว่ามนุษย์ต้องพยายามเข้าใจตัวเองเพื่อสำนึกได้ถึงธาตุแท้ในตัวคือพระเจ้า  วายเกลใช้คำว่า อหังภาพหรือความเป็นฉัน (ยร.Ichheit The I-ness)  เพื่อใช้เรียกธาตุพระเจ้าในตัวมนุษย์ซึ่งมนุษย์จะสำนึกโดยการเข้าฌาน  เรื่องนี้ฟิกเทจะนำไปใช้เป็นพื้นฐานปรัชญามโนคตินิยมแบบอัชฌัตติกญาณของตน แต่เบิร์ม จะพัฒนาต่อไปในแนวทางของฌานนิยม ซึ่งเราจะพิจารณากันต่อไปข้างหน้า  จึงเห็นได้ว่าลักษณะความคิดของวายเกลเป็นลัทธิสรรพเทวนิยมและฌานนิยมจึงถูกต่อต้านทั้งจากฝ่ายคาทอลิกและโปรเตสแตนต์