Suarez, Francisco  ฟรันชิสโก  ซูเออเรซ

ผู้แต่ง : กันต์สินี  สมิตพันธ์

ผู้ปรับแก้ :  กีรติ  บุญเจือ

ฟรันชิสโก  ซูเออเรซ (Francisco  Suarez 1548-1617) เป็นชาวสเปน เกิดที่กรานาดา (Granada) เรียนกฎหมายที่ซาลามันคา   ปี 1564 เข้าถือพรตในคณะเยสุอิต  เรียนปรัชญาและเทววิทยาเพิ่มเติม  ได้เป็นอาจารย์สอนที่เซโกเวีย,  อาวิลา,  วัลลาโดลิด,  โรม,  อัลคาลา,  ซาลามานคา และโคอิมบรา เป็นตัวอย่างของการถือพรตเคร่งครัด  อุทิศตนเพื่อการค้นคว้าและสอน  เขียนหนังสือไว้มากมายเพื่อถกและแก้ปัญหาของสมัยนั้นอย่างละเอียดลออสุขุม  จนได้สมญานามว่านักปราชญ์เลอเลิศ(ลต.Doctor Eximius) มีนิสัยเยือกเย็น นิยมสายกลางเชิงประนีประนอม ชีวิตจึงราบเรียบไม่โลดโผน  สอนถูกใจคนได้เป็นส่วนมากในสมัยนั้น  แต่พวกหัวรุนแรงและนิยมทางสุดโต่งทั้งหลาย มักจะไม่ชอบ

ความสำคัญของซูเออเรซอยู่ตรงที่วางระบบความคิด และเมื่อวางระบบแล้วก็ค้นคว้าหาข้อมูลมาเรียงลำดับเข้าระบบได้อย่างกว้างขวางที่สุดเท่าที่จะหาได้ในสมัยนั้น คือ เอามาพิจารณาทั้งปรัชญากรีก  ปรัชญายิว  ปรัชญามุสลิม  ปรัชญายุคกลาง  รวมทั้งปรัชญาฟื้นฟูร่วมสมัยกับตนด้วย  ซูเออเรซคิดว่าความคิดความเข้าใจทั้งหมดของมนุษย์ย่อมมีพื้นฐานบนอภิปรัชญาทั้งสิ้น  จะรู้หรือไม่รู้ตัวเท่านั้น

ซูเออเรซตั้งใจจะสร้างความสำนึกในเรื่องนี้อย่างชัดเจน  จึงเขียนตำราถกปัญหาอภิปรัชญา (ลต. DisputationesMetaphysicae = Metaphysical Disputations) โดยวิเคราะห์ความคิดเห็นต่างๆ ที่ขัดแย้งกันอย่างกว้างขวาง แล้วจึงเสนอความคิดเห็นของตนพร้อมด้วยเหตุผลสนับสนุน  ต่อจากนั้นก็ให้เหตุผลว่าทำไมจึงไม่เห็นด้วยกับความคิดเห็นอื่น ๆ โดยตอบโต้เป็นประเด็น ๆ ไป กล่าวได้ว่าเดินตามวิธีการของ อไควเนิสและยึดแนวความคิดของอไควเนิส  แต่ทำเป็นระบบแน่นแฟ้นกว่ามาก  และตีความด้วยความคิดเห็นของตนเองออกไปอีกมาก  นักนิยมธาเมิสที่เคร่งครัดมักจะข้องใจส่วนที่ซูเออเรซคิดเพิ่มเติมออกไปนี่แหละ  ครั้นวางพื้นฐานอภิปรัชญาแล้ว ก็เรียบเรียงปัญหาปรัชญาอื่น ๆ ต่อไป  ซึ่งในปัจจุบันเราอาจจะเรียกได้ว่าปรัชญาประยุกต์ เช่น ว่าด้วยวิญญาณ (ลต. De Anima = On the Soul), ว่าด้วยกฎหมาย (ลต.De Legibus = On the Laws), ว่าด้วยพระเจ้า (ลต. De Deo = On God), ว่าด้วยการสร้างหกวัน (ลต.De opere sex dierum = On the Work of Six Days) ฯลฯ

ซูเออเรซพยายามปรับปรุงปรัชญาอัสสมาจารย์ให้ทันสมัย  และก็คงจะทันสมัยได้จริงในสมัยนั้น  เพราะปรากฏว่ามีผู้นำไปใช้มาก  ทั้งตำราที่ท่านเขียนและวิธีการของท่าน  อย่างไรก็ตาม  ท่านเพียงแต่ปรุงรสให้ถูกใจผู้ใช้ปรัชญาในสมัยของท่าน   แต่ไม่ได้สร้างความคิดอะไรใหม่ที่นับว่าสำคัญ  นอกจากวิธีวิเคราะห์ศัพท์อย่างละเอียดสุขุม  ความคิดของท่านจึงสำคัญน้อยกว่าวิธีการของท่าน ซึ่งในปัจจุบันเราพัฒนามาจนได้ลัทธิภาษาวิเคราะห์  และวิธีปรัชญาวิเคราะห์แล้ว