Spinoza on ethic จริยธรรมของสเผอโนว์เสอ
ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
บารุค สเผอโนว์เสอ (Baruch Spinoza 1632-1677) เสนอ มาตรการจริยะ ตามหลักศาสนาคริสต์ไว้ว่า
มนุษย์ทุกคนมีพลังวิริยะกระตุ้นอยู่แล้ว มนุษย์ทุกคนจึงมีหน้าที่ตอบสนองพลังวิริยะ โดยผลักดันให้ตนเองมีชีวิตที่สมบูรณ์ยิ่ง ๆ ขึ้น ใครคิดอยู่ระดับเดิมก็ผิดหน้าที่แล้ว
การมีชีวิตที่สมบูรณ์ขึ้นก็คือยกระดับสูงสุดแล้วก็จะรู้สึกว่าความคิดความปรารถนาและพลังวิริยะของตนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับพระเจ้า
เขาจะรวมความพยายามของของเขาเองกับความพยายามของพระเจ้า เพื่อทำให้ตัวเองและโลกสมบูรณ์ขึ้นอย่างไม่หยุดยั้ง
ดังนั้น การเข้าถึงขั้นสุดท้ายมิได้หมายความว่าหยุดก้าวหน้า แต่หมายความว่า “ขึ้นถึงระดับที่หมดอุปสรรคขัดขวางความก้าวหน้าอย่างสิ้นเชิง” เขาจะก้าวหน้าต่อไปพร้อมกับพระเจ้า
มาตรการจริยะจึงได้แก่ การกระทำทุกอย่างที่ทำให้ปัญญาพัฒนาตัวเองขึ้นเรื่อย ๆ ความพึงพอใจจะมากขึ้น และเป็นความพึงพอใจที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม เพราะเป็นความพึงพอใจของปัญญา มีส่วนช่วยให้ปัญญาก้าวหน้าง่ายขึ้น แต่ถ้าความพึงพอใจมาจากสมรรถภาพอื่นก็พึงระงับเสียเพราะจะเป็นอุปสรรคขัดขวางความคล่องตัวของปัญญา เมื่อปัญญาถึงระดับ ๓ แล้ว จะมีใจอุเบกขาต่อเหตุการณ์ทุกอย่าง ใจจะสงบ ไร้ความเกลียด ความโกรธ ความโลภ ความหลง ความแค้น ความริษยา ฯลฯ เรียกได้ว่าเป็นผู้ไร้กิเลสโดยสิ้นเชิง
Leave a Reply