Sanchez, Francisco

Sanchez, Francisco  ฟรันซิสโค  ซานเคซ

ผู้แต่ง : กันต์สินี  สมิตพันธ์

ผู้ปรับแก้ :  กีรติ  บุญเจือ

Francisco Sanchez ฟรันซิสโค  ซานเคซ(Francisco Sanchez 1552-1632)ชาวโปรตุเกส เดิมเรียนแพทยศาสตร์จากมหาวิทยาลัยบอร์โดซ์ในประเทศฝรั่งเศส  ไปหาความรู้เพิ่มในอิตาลี  สนใจลัทธิวิมัตินิยมเป็นพิเศษ  สอนทั้งแพทยศาสตร์และปรัชญาที่มงเปลลีเอร์และตูลุส  เขียนหนังสือยกย่องลัทธิวิมัตินิยมชื่อว่า ไร้ความรู้  (ลต. Quod Nihil Scitur = That Nothing is Known) ย่อจากชื่อเต็มว่า ว่าด้วยวิชาอันสูงส่งและพื้นฐานแรกสากลไม่มีอะไรรู้ได้จริง (ลต. De Multum Nobili et Prima Universali Scientia quod NihilScitur)

โดยชี้แจงว่า พระเจ้าแต่ผู้เดียวรู้ความจริง มนุษย์เราไม่มีทางจะรู้ความจริงได้  ต่อจากนั้นก็พยายามพิสูจน์ให้เห็นว่า  การรู้ความจริงจะต้องมีความรู้อย่างสมบูรณ์ในทุกแง่ทุกมุมของความเป็นจริง  เพราะความเป็นจริงทั้งหมดประสานกันแน่นแฟ้น  มนุษย์เราไม่มีทางจะมีความรู้เช่นนี้ได้  เพราะเหตุผลนิรนัยที่นักปรัชญาอัสสมาจารย์ใช้กันนั้น  ไม่สามารถเข้าถึงความจริง  จะเข้าถึงได้บ้างก็โดยวิธีอุปนัยซึ่งก็ได้อย่างกระท่อนกระแท่นเหลือเกิน  ส่วนความเป็นจริงนั้นมีแง่มุมต่าง ๆ สลับซับซ้อนยิ่งนัก  จนเกินความสามารถของสติปัญญาของมนุษย์ที่จะรู้หมดทุกแง่ทุกมุมจนสังเคราะห์เข้าเป็นระบบที่สัมพันธ์กันแน่นแฟ้นได้  จะเห็นได้ว่าความคิดของซานเคซดูเหมือนจะชักชวนให้มนุษย์สิ้นหวัง  แต่กลับช่วยกระตุ้นให้สนใจวิธีอุปนัยเพื่อหาความรู้ได้บ้างก็ยังดี  นับว่ามีอิทธิพลต่อนักคิดสายธรรมชาติวิทยาต่อมา