recreation and goodness การพักผ่อนกับการทำดี
ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
การพักผ่อนหย่อนใจมิได้หมายความว่าอยู่เฉย ๆ โดยไม่ทำอะไรเลย การอยู่เช่นนั้นจะทำให้เหนื่อยใจมากขึ้น การพักผ่อนหย่อนใจที่ถูกต้อง ได้แก่ การได้ทำอะไรที่ตนชอบโดยไม่ซ้ำกับงานที่ต้องทำเป็นประจำ ทั้งผู้ใหญ่และเด็กต้องการพักผ่อนเช่นว่านี้เพื่อผ่อนคลายความเครียดทางประสาทที่ต้องถูกควบคุมให้ทำงานตามกำหนดการในชีวิตประจำวัน นาน ๆ ครั้งจึงควรผ่อนคลายโดยทำอะไรสักอย่างที่ไม่ต้องบังคับระบบประสาท แต่ปล่อยให้ระบบประสาทดำเนินไปในทางที่มันอยากจะไป ทั้งนี้จะต้องไม่ผิดจริยธรรมและกฎหมาย เพื่อบรรลุเป้าหมายนี้
การเปลี่ยนสถานที่นับว่ามีส่วนสำคัญอยู่มากเพราะเหตุนี้เองเราจึงมีสถานที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจที่ถูกต้องตามกฎหมายหลายประเภท ประเภทละหลายแห่งเลือกได้ตามฐานะทางการเงินและความต้องการของระบบประสาท ส่วนเรื่องความถูกต้องทางจริยธรรมและส่งเสริมจริยธรรมนั้น เป็นเรื่องที่แต่ละคนจะต้องใช้วิจารณญาณตัดสินตามความเหมาะสมของวัยและสภาพชีวิต ถ้าให้เด็กตัดสินเลือกสถานที่พักผ่อนหย่อนใจเองเด็กมักจะเพ่งเล็งไปในทางตอบสนองความอยากรู้กมากกว่ามาตรการอื่น เป็นหน้าที่ของผู้มีส่วนรับผิดชอบต้องช่วยกันชี้แจ้งแนะนำว่า สถานที่พักผ่อนหย่อนใจเช่นไรมีคุณหรือโทษอย่างไรสำหรับวัยนั้น ๆ ของเด็ก
ตามปกติเจ้าของสถานที่พักผ่อนหย่อนใจมักจะคิดถึงผลกำไรของตนเป็นที่ตั้ง การโฆษณาชวนเชื่อและการอนุญาตให้เข้าในสถานที่จึงมักจะไม่สู้คำนึงถึงผลทางจริยธรรมของผู้เข้ารับบริการ เรื่องผิดศีลธรรมและจริยธรรมเป็นเรื่องที่ฝ่ายบริการคำนึงถึงผลทางจริยธรรมของผู้เข้ารับบริการ เรื่องผิดศีลธรรมและจริยธรรมเป็นเรื่องที่ฝ่ายบริการคำนึงถึงน้อยที่สุด แม้เรื่องผิดกฎหมายซึ่งเป็นเรื่องต้องเลี่ยงแต่สถานที่พักผ่อนหย่อนใจหลายแห่งก็ยอมเสี่ยงในบางโอกาส จึงเป็นเรื่องที่ผู้มีส่วนรับผิดชอบทางจริยะทุกฝ่ายจะต้องร่วมมือกันสอดส่องและให้คำแนะนำที่มีประโยชน์เพื่อธำรงศีลธรรมและจริยธรรมไว้
การพักผ่อนหย่อนใจที่ดีที่สุดจะต้องมีการสร้างความรู้สึกประหลาดใจ (sense of wonder) นอกเหนือไปจากการคลายอารมณ์และประสาท ความประหลาดใจ คือ ความรู้สึกทึ่งและชื่นชมในความยิ่งใหญ่และความลึกลับของธรรมชาติ ปล่อยใจให้สัมผัสและรวมตัวกับธรรมชาติ สงบนิ่งในความหรรษาเช่นนั้นสักชั่วครู่หนึ่ง การพักผ่อนหย่อนใจที่นับวันแต่ละเฟื่องขึ้นเรื่อย ๆ ก็คือการท่องเที่ยวซึ่งไม่มีขอบเขตกำหนด กล่าวได้ว่าทั้งโลกคือสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของนักท่องเที่ยว ได้มีการคิดวางแผนถึงการท่องเที่ยวนอกโลกด้วยยานอาวกาศกันเสียด้วยซ้ำ
การท่องเที่ยวกลายเป็นบรรยากาศที่สำคัญยิ่งขึ้นต่อผลกระทบทางจริยธรรม ผลกระทบเชิงบวกมีมาก อย่างเช่น นักท่องเที่ยวมีโอกาสอันประเสริฐยิ่งในการได้เรียนรู้ทุกอย่างที่อยากรู้ ได้สัมผัสทุกอย่างที่อยากจะสัมผัส มีโฮกาสเปิดหูเปิดตาและเปิดใจสู่วัฒนธรรมและความเชื่อ การปฏิบัติที่หลากหลาย ช่วยให้เป็นคนมีวิจารณญาณและมีทางเลือกทำดีมีคุณธรรมที่สุขุมละเอียดอ่อนมากยิ่ง ๆ ขึ้น
แต่ผลกระทบทางลบก็มีไม่น้อยสำหรับผู้ที่ไม่อาจยับยั้งชั่งใจควบคุมกิเลสตัณหาที่ครอบงำอยู่ทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว ทั้งนี้ก็เพราะการท่องเที่ยวไปสู่ท้องที่ที่มีวัฒนธรรมความเชื่อถือผิดแผกไปจากถิ่นเดิมของตนประกอบทั้งการไปอยู่ในสถานที่ที่ไม่มีใครรู้จัก ความละอายใจและความกลัวเสียหน้าย่อมจะลดลงจนอาจจะถึงระดับศูนย์ การตัดสินใจฝืนมโนธรรมทำชั่วจึงทำได้ง่ายขึ้น และตัวเลือกแห่งการประพฤติก็เพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ นักท่องเที่ยวที่รักความดีพึงสังวรในเรื่องนี้ และพยายามแปรการท่องเที่ยวให้เกิดคุณแทนเกิดโทษทั้งต่อตัวเองและสังคม
