primitive paradigm on truth ความจริงของกระบวนทรรศน์ดึกดำบรรพ์
ผู้แต่ง : เอนก สุวรรณบัณฑิต
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
เกณฑ์ทางญาณปรัชญาของศาสนาดึกดำบรรพ์ ผู้นับถือศาสนาด้วยกระบวนทรรศน์ดึกดำบรรพ์ ย่อมเชื่อโดยอัตโนมัติว่าเบื้องบนต้องการให้มนุษย์รับใช้อยู่แล้ว และมนุษย์เองก็อยากรู้สื่อจากเบื้องบนเพื่อจะเอาใจได้ถูกต้อง เนื่องจากคนส่วนใหญ่ไม่เคยมีประสบการณ์สื่อจากเบื้องบนโดยตรง จึงพร้อมที่จะรับรู้สื่อ ไม่ว่าจะมาโดยทางใด ยิ่งมาด้วยวิธีผิดปกติมากเท่าใด ก็ยิ่งจะเห็นความศักดิ์สิทธิ์สูงส่งมากเท่านั้น เช่น บุคคลที่มีลักษณะผิดแปลกพิศดารที่สุดในหมู่บ้าน ต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดในป่า ช้างที่มีผิวผิดจากช้างตัวอื่น ๆ แท่งหินหรือภูเขาที่มีรูปลักษณะพิเศษ ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ถ้าพูดเองไม่ได้ก็เชื่อผู้ที่พิสูจน์ตัวเองว่าเป็นผู้สามารถตีความได้ถูกต้อง
เหล่านี้คือมาตรการให้เชื่อได้ว่า น้ำพระทัยของเบื้องบนเป็นอย่างไร ซึ่งแต่ละเผ่าจะมีเกณฑ์ตัดสินอันเป็นที่รับรู้กันในเผ่า สรุปได้ว่าเกณฑ์ความจริงของกระบวนทรรศน์ดึกดำบรรพ์ก็คือ ความสอดคล้องกับน้ำพระทัยของเบื้องบน กล่าวได้อีกอย่างว่า เบื้องบนเปิดเผยว่าข้อความใดจริงข้อความนั้นก็จริง และใครรู้ตามข้อความจริงนั้น ความรู้ของเขาก็จะจริงมิฉะนั้นแล้วจะเท็จ
