philosophy, use of history of บทบาทของประวัติปรัชญา
ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
การถกปัญหาใด ๆ ในปรัชญา จะต้องมีการอ้างความคิดที่ขัดแย้งกันในอดีตขึ้นมา เพื่อแสดงให้เห็นว่าเป็นปัญหาจริง ยิ่งมีความเห็นขัดแย้งกันมามากในอดีตจนถึงปัจจุบันก็ยิ่งแสดงว่าเป็นปัญหาสำคัญยิ่งขึ้นที่วงการปรัชญาจะต้องสนใจ เพื่อจะเข้าถึงความตื้นลึกหนาบางของปัญหาได้ชัดเจนลึกซึ้ง และเพื่อเข้าใจเบื้องหลังความคิดเห็นของนักคิดที่อ้างมาแต่ละท่าน จำเป็นต้องศึกษาประวัติปรัชญาเป็นเครื่องช่วย นอกนั้นการรู้ประวัติปรัชญาอย่างดี ยังช่วยให้เห็นวิวัฒนาการความคิดของมนุษย์อย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน ก็นับว่าเป็นความเพลิดเพลินทางปัญญาและการประเทืองปัญญาในอีกรูปแบบหนึ่งที่มีค่ายิ่งสำหรับความเป็นมนุษย์ดัง กีรติ บุญเจือได้กล่าวไว้ เมื่อปี พ.ศ. 2512 ว่า
ปรัชญาจะว่าไปแล้วก็มีสองเรื่องเช่นว่านี้ เหมือนทอเสื่อหรือทอผ้าต้องเดิน
เส้นกกหรือเส้นด้ายเป็นสองแนว คือ แนวยาวและแนวกว้าง สานกันขึ้นจน
เป็นผืนเสื่อหรือผืนผ้า การเรียนปรัชญาก็มีสองแนวเช่นกัน ประวัติปรัชญา
เหมือนแนวยาว ปัญหาปรัชญาเหมือนแนวกว้าง สองแนวนี้จะต้องสานกัน
ทางโน้นทีทางนี้ที ที่สุดก็จะได้ความรู้ทางปรัชญาขึ้นมาเป็นปึกแผ่น ขอให้
ผู้อ่านมีความเพียรอ่านต่อไป อย่าลืมทำให้สนุก สนใจอยากรู้ จึงจะได้ผล
ต้องอ่านทนไม่ใช่ทนอ่าน
ก็หมายความว่าต้องศึกษาประวัติปรัชญาสลับกับการศึกษาปัญหาปรัชญาเหมือนขึ้นบันไดวนส่งเสริมกันและสนับสนุนกัน การศึกษาประวัติปรัชญาจะช่วยให้เข้าใจประเด็นของปัญหาปรัชญาดีขึ้น และการศึกษาปัญหาปรัชญาก็จะช่วยให้เข้าใจประวัติปรัชญาได้ลึกซึ้งขึ้นตามลำดับ
ประวัติปรัชญายังมีบทบาทช่วยให้เข้าใจเบื้องหลังของประวัติศาสตร์อื่น ๆ ได้อย่างลึกซึ้งด้วยเหตุผลมากขึ้น เช่น ประวัติการเมือง ประวัติเศรษฐกิจ ประวัติเศรษฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ศิลปะ ประวัติศาสตร์ศาสนา ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
