philosophy, use of history of

philosophy, use of history of  บทบาทของประวัติปรัชญา

ผู้แต่ง : รวิช  ตาแก้ว

ผู้ปรับแก้ :  กีรติ  บุญเจือ

การถกปัญหาใด ๆ ในปรัชญา  จะต้องมีการอ้างความคิดที่ขัดแย้งกันในอดีตขึ้นมา  เพื่อแสดงให้เห็นว่าเป็นปัญหาจริง  ยิ่งมีความเห็นขัดแย้งกันมามากในอดีตจนถึงปัจจุบันก็ยิ่งแสดงว่าเป็นปัญหาสำคัญยิ่งขึ้นที่วงการปรัชญาจะต้องสนใจ  เพื่อจะเข้าถึงความตื้นลึกหนาบางของปัญหาได้ชัดเจนลึกซึ้ง  และเพื่อเข้าใจเบื้องหลังความคิดเห็นของนักคิดที่อ้างมาแต่ละท่าน  จำเป็นต้องศึกษาประวัติปรัชญาเป็นเครื่องช่วย  นอกนั้นการรู้ประวัติปรัชญาอย่างดี  ยังช่วยให้เห็นวิวัฒนาการความคิดของมนุษย์อย่างต่อเนื่อง  ตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน  ก็นับว่าเป็นความเพลิดเพลินทางปัญญาและการประเทืองปัญญาในอีกรูปแบบหนึ่งที่มีค่ายิ่งสำหรับความเป็นมนุษย์ดัง กีรติ บุญเจือได้กล่าวไว้ เมื่อปี พ.ศ. 2512 ว่า

ปรัชญาจะว่าไปแล้วก็มีสองเรื่องเช่นว่านี้  เหมือนทอเสื่อหรือทอผ้าต้องเดิน

เส้นกกหรือเส้นด้ายเป็นสองแนว คือ แนวยาวและแนวกว้าง สานกันขึ้นจน

เป็นผืนเสื่อหรือผืนผ้า การเรียนปรัชญาก็มีสองแนวเช่นกัน ประวัติปรัชญา

เหมือนแนวยาว ปัญหาปรัชญาเหมือนแนวกว้าง สองแนวนี้จะต้องสานกัน

ทางโน้นทีทางนี้ที ที่สุดก็จะได้ความรู้ทางปรัชญาขึ้นมาเป็นปึกแผ่น ขอให้

ผู้อ่านมีความเพียรอ่านต่อไป อย่าลืมทำให้สนุก สนใจอยากรู้ จึงจะได้ผล

ต้องอ่านทนไม่ใช่ทนอ่าน

ก็หมายความว่าต้องศึกษาประวัติปรัชญาสลับกับการศึกษาปัญหาปรัชญาเหมือนขึ้นบันไดวนส่งเสริมกันและสนับสนุนกัน  การศึกษาประวัติปรัชญาจะช่วยให้เข้าใจประเด็นของปัญหาปรัชญาดีขึ้น  และการศึกษาปัญหาปรัชญาก็จะช่วยให้เข้าใจประวัติปรัชญาได้ลึกซึ้งขึ้นตามลำดับ

ประวัติปรัชญายังมีบทบาทช่วยให้เข้าใจเบื้องหลังของประวัติศาสตร์อื่น ๆ ได้อย่างลึกซึ้งด้วยเหตุผลมากขึ้น เช่น ประวัติการเมือง  ประวัติเศรษฐกิจ  ประวัติเศรษฐศาสตร์  ประวัติศาสตร์ศิลปะ  ประวัติศาสตร์ศาสนา  ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์