ethic, development of

ethic, development of การพัฒนาจริยธรรม

ผู้แต่ง : ปราโมทย์ หม่อมศิลา
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ

เราอาจแบ่งวิวัฒนาการของปรัชญาจริยะออกได้เป็น 5 กระบวนทรรศน์ คือ กระบวนทรรศน์ดึกดำบรรพ์ กระบวนทรรศน์โบราณ กระบวนทรรศน์ยุคกลาง กระบวนทรรศน์ยุคใหม่ หรือนวยุค และกระบวนทรรศน์หลังนวยุค วิวัฒนาการของปรัชญาจริยะเท่าที่กล่าวมานี้ มิได้มุ่งหมายเก็บความคิดทางปรัชญาจริยะทั้งหมดมาเรียงตามลำดับเวลา แต่มุ่งยกประเด็นเด่น ๆ ที่ค้นพบในแต่ละยุคแต่ละสมัยขึ้น เสนอให้เห็นแนวทางดำเนินของความคิดทางปรัชญาจริยะเท่านั้น

หลักการของอดีตย่อมจะมีผู้ยกขึ้นปรับปรุงและอธิบายใหม่อยู่เสมอ อย่างเช่นในสมัยปัจจุบัน ย่อมจะมีผู้ยกเอาหลักการยุคโบราณ ยุคกลาง และสมัยใหม่ขึ้นมาอธิบายใหม่ โดยปรับปรุงแก้ไขไปตามทรรศนะของตน นับเป็นลัทธิหรือความคิดที่แตกแขนงออกจากความคิดเดิม ไม่ถือเป็นวิวัฒนาการปรัชญาจริยะ แต่ถ้าจะสาธยายประวัติปรัชญาจริยะ ก็จะต้องยกขึ้นมากล่าวด้วย มากน้อยแล้วแต่ว่าต้องการจะรวบรวมประวัติปรัชญาจริยะให้ละเอียดมากน้อยเพียงใด

ยุคโบราณและยุคกลางมีแนวโน้มทางสร้างมาตรการแสวงหาความดีเฉพาะตัว ส่วนยุคใหม่มีแนวโน้มทางแสวงหาลู่ทางให้มนุษย์อยู่ร่วมกันในสังคมโดยสันติ อันถือได้ว่าเป็นความดีของสังคม ทั้งนี้โดยพยายามให้กลมกลืนกับความดีของแต่ละบุคคลเท่าที่จะทำได้