complex, psychical and goodness ปมทางจิตกับการทำดี
ผู้แต่ง : เอนก สุวรรณบัณฑิต
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
ปม (complex) ผิดกับต่อมฮอร์โมน (gland) ตรงที่ว่า ต่อมฮอร์โมนเป็นเรื่องทางสรีรวิทยาที่มีผลกระตุ้นอารมณ์ ส่วนปมนั้นเป็นอารมณ์หรือความโน้มเอียงที่ฝังอยู่ในจิตใต้สำนึก ปมจึงเป็นเหมือนจุดสะดุด หรือหลุมพลางที่ทำให้การตัดสินใจของเราไม่อาจจะดำเนินไปได้ในทางที่ถูกที่ควรเป็นเหตุให้ความรับผิดชอบของผู้มีปมลดลง ดังนั้น ความสามารถทำดีหรือทำชั่วก็พลอยลดลงด้วย
ปมมีส่วนช่วยการดำรงชีวิตแบบปุถุชนอยู่บ้างแต่ถ้าเกินไปก็จะเกิดผลเสีย ปุถุชนพึงระวังส่วนเกิน นักพรตพึงตัดทั้งหมด ปมย่อมลดความรับผิดชอบในเรื่องความประพฤติมากน้อยแล้วแต่ความรุนแรงของปม
ที่นับว่าสำคัญควรรู้มีปมเหล่านี้มักจะมีอยู่ในโครงสร้างทางจิตวิทยาไม่มากก็น้อยทุกคน ผู้ที่รู้ตัวและพยายามแก้ไขจะแก้ไขได้โดยฝืนปมที่รู้ว่ามีในตัวทีละน้อย ปมนั้นจะค่อยเบาบางลงจนอาจจะหมดไปได้ผู้ที่มีและไม่รู้ว่าตนมี มักจะกระทำอะไรบางอย่างที่น่าสมเพชในสายตาของผู้พบเห็น จึงควรสำรวจตัวเองอยู่เสมอและควรมีใจเข้มแข็งพอที่จะรับฟังข้อสังเกตจากผู้อื่น เพื่อจะได้แก้ไขตัวเองให้มีเรื่องน่าสมเพชน้อยลงในสายตาของผู้อื่น และเป็นการเสริมสร้างบุคลิกภาพของตนเองให้สมบูรณ์ขึ้นด้วย
อย่าคิดว่ามีปมไว้บ้างจะได้มีความเลวน้อยลง อย่าลืมว่าเมื่อความรับผิดชอบในการตัดสินใจน้อย ความสามารถทำดีก็น้อยลงด้วย เกิดเป็นคนทั้งทีควรแสวงหาทางที่อาจจะทำให้ตัวเองก้าวหน้าได้มากที่สุดมิใช่หรือ ยิ่งกว่านั้นอย่าลืมว่าปมยิ่งทำให้ความรับผิดชอบน้อยลงเพียงใด ความน่าสมเพชกลับมากขึ้นเป็นอัตราส่วนกลับในสายตาของคนอื่น จึงไม่ควรเลี่ยงความรับผิดชอบในการปรับปรุงตัวเองให้มีสมรรถภาพรับผิดชอบได้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้
ยิ่งรับผิดชอบได้มากเท่าใด ก็ยิ่งน่าสรรเสริญในสายตาของคนทั่วไปมากเท่านั้น โดยมีข้อแม้ว่าต้องประพฤติตนให้เหมาะสมกับความสามารถรับผิดชอบด้วย
