Bacon on network เครือข่ายของเบเขิน
ผู้แต่ง : เอนก สุวรรณบัณฑิต
ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ
เบเขินนับเป็นต้นแบบของผู้ตั้งใจเข้าใจความรู้ทุกอย่างด้วยระบบเครือข่ายเดียวกันอย่างออกหน้าออกตา โดยมีความเชื่อแฝงว่าระบบเครือข่ายดังกล่าวย่อมตรงกับความเป็นจริง และภาษาสามัญสามารถบรรยายเครือข่ายดังกล่าวให้เข้าใจได้
ความคิดต้นแบบของเบเขินจึงมีอิทธิพลโดยตรงต่อเดการ์ต ขบวนการพุทธิปัญญา กาลิเลโอ ซึ่งเกิดหลังเบเขินเพียง 3 ปี และมีความมุ่งมั่นที่จะหาหลักฐานสนับสนุนความเชื่อของตนว่าเอกภพเป็นไปตามระบบเครือข่ายเช่นเดียวกับเบเขิน แต่ดำเนินคนละวิธี และทั้ง 2 ก็มีอิทธิพลต่อเดการ์ตผู้อุทิศตนเพื่อตีประเด็นนี้ให้แตกให้จงได้
เบเขินคิดว่าระบบเครือข่ายของเอกภพพร้อมและอยากเปิดเผยตัวเองอยู่แล้วตลอดเวลา เพราะมีพลังทำการ (generating force) ที่ผลักดันทุกสิ่งทุกอย่างให้ทำการอะไรสักอย่างอยู่ตลอดเวลา ไม่เป็นฝ่ายทำการ (สาเหตุ) ก็เป็นผล (effect) วิธีอุปนัยเท่านั้นที่จะเข้าถึงใยข่ายของระบบเครือข่ายได้ ปัญญามนุษย์สามารถทำนิรนัยต่อไป เพื่อเดินตามใยข่ายไปเรื่อย ๆ ไปถึงไหนก็ได้ความรู้ถึงนั่น จะแน่ใจว่าจริงก็โดยการทดสอบ
ศาสนาไม่ใช่วิทยาศาสตร์ เป็นคนละเรื่องกับวิทยาศาสตร์ แต่ไม่ขัดแย้งและไม่ใช่ศัตรูของกันและกัน
